Dạy trẻ tự lập đang là xu hướng giáo dục ngày càng được các bậc phụ huynh hiện đại ưa chuộng. Việc để con có thể tự lập ngay từ khi còn nhỏ là điều cần thiết, với cả chính bản thân trẻ và với cha mẹ. Giúp trẻ hình thành thói quen chủ động từ sớm mà đáng ra trẻ sẽ phải mất thời gian tương đối lâu để học. Cùng Kodoshi khám phá cách dạy con tự lập của người Nhật vì sao hiệu quả.
Tại sao cần dạy trẻ tự lập?
Dù bố mẹ cố gắng bao bọc con thế nào thì cũng không thể theo con đến suốt cả cuộc đời. Thế nên cần dạy bé khả năng tự lập khi còn bé, để con có thể trở thành người trưởng thành và không quá phụ thuộc vào bố mẹ. Dưới đây là một số lý do cho việc tại sao cần dạy bé tự lập:
- Phát triển khả năng quyết định: Bằng cách giới thiệu những lựa chọn và khuyến khích trẻ đưa ra quyết định từ sớm. Trẻ sẽ học cách tự tin và độc lập hơn trong việc đưa ra các quyết định trong cuộc sống.
- Học cách vượt qua thất bại: Trong cuộc sống, sẽ luôn có những thất bại và thách thức. Việc dạy trẻ tự lập giúp họ học cách vượt qua những trở ngại, từ đó trở nên mạnh mẽ và kiên nhẫn hơn trong mọi tình huống.
- Xây dựng lòng tự trọng: Sự tự lập giúp trẻ tin vào khả năng của bản thân và xây dựng lòng tự trọng từ sớm. Điều này giúp trẻ tự tin và có định hình tích cực về bản thân.
- Học hỏi thông qua trải nghiệm: Trải nghiệm là cách tốt nhất để học hỏi. Việc dạy trẻ tự lập khuyến khích họ học hỏi thông qua hành động và trải nghiệm thực tế. Sẽ giúp trẻ phát triển kỹ năng sống một cách tự nhiên và hiệu quả nhất.
Khi nào mẹ nên bắt đầu dạy bé tự lập?
Thực tế, trẻ nhỏ có khả năng học và bắt chước rất nhanh chóng và thường thích tự mình thử nghiệm và làm mọi việc.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng từ 18 đến 24 tháng tuổi, trẻ có thể bắt đầu học cách tự làm những việc đơn giản. Như dùng tay để bốc thức ăn, lấy cốc uống nước, hoặc tự nhặt đồ chơi. Với trẻ từ 3 đến 4 tuổi, họ có thể học được cách tự đi vệ sinh và mặc quần áo.
Tuy nhiên, mỗi đứa trẻ có thể phát triển theo một tiến trình riêng và có những thời điểm phù hợp khác nhau. Do đó, trong giai đoạn từ 0 đến 3 tuổi, bố mẹ nên khuyến khích trẻ tham gia vào các hoạt động tự lập từ những việc nhỏ nhất, những hoạt động hàng ngày liên quan đến bản thân của bé.
Các cách dạy bé tự lập chuẩn Nhật
Không giúp con giải quyết các vấn đề
Đây là nguyên tắc giúp bé tự lập hàng đầu của người Nhật, bố mẹ được chỉ đóng vai trò là người hướng dẫn. Bé sẽ tự đánh giá và đưa ra những quyết định và bé là là người chịu trách nhiệm cho việc làm của mình.
Khi bố mẹ để bé tự giải quyết những rắc rối thì sẽ giúp bé độc lập tìm ra những cách để xử lý được vấn đề. Bắt buộc bé phải tư duy, cân nhắc để làm chủ những công việc mà không phụ thuộc vào bố mẹ.
Dạy bé tự lập khi còn nhỏ
Trẻ em Nhật Bản được khuyến khích phát triển tính tự lập ngay từ khi còn rất nhỏ. Khi bắt đầu nhận thức, cha mẹ thường cho phép con tiếp xúc với việc tự làm những việc cá nhân.
Trong khi đó, ở Việt Nam, quan niệm về việc “uốn cây từ thuở còn non” cũng rất phổ biến. Tuy nhiên, sự khác biệt về quan điểm về sự non nớt của trẻ giữa hai nền văn hóa là rõ ràng. Cha mẹ Việt thường cho rằng con chưa đủ trưởng thành dù ở mọi độ tuổi và luôn có lý do để bao bọc con.
Ở Nhật, sự nhận thức và sự phát triển thể chất được xem xét một cách riêng biệt. Con có thể non nớt về mặt nhận thức, nhưng nếu đã đạt được sự trưởng thành về thể chất, con sẽ được khuyến khích học cách tự lập.
Không nên ép buộc con
Bố mẹ nhớ sử dụng những lời khuyên để khuyến khích bé hình thành được tính tự lập. Không nên sử dụng nhiều mệnh lệnh sẽ làm con vô cùng khó chịu, lúc này bé sẽ thực hiện như một nghĩa vụ. Sẽ làm bé dần nảy sinh tâm lý chống đối, không thoải mái.
Dạy bé tự lập thông qua lời khen
Cách dạy con thông qua việc khen ngợi của người Nhật có nét tương đồng với phương Tây. Thay vì tập trung vào việc chỉ trích và phê bình, cha mẹ thường dùng lời khen để khích lệ con. Các nghiên cứu khoa học đã chứng minh rằng việc sử dụng ngôn từ tích cực trong việc giáo dục và dạy trẻ tự lập sớm. Những lời khen giúp trẻ phát triển tự tin, khích lệ họ khai phá tiềm năng của bản thân một cách tích cực.
Dạy bé qua những công việc hằng ngày
Dạy bé qua các công việc hằng ngày là cách giáo dục tính kỷ luật và sự tự lập của bé. Bố mẹ nên khuyến khích bé tự giác trong việc quản lý thời gian, chăm sóc bản thân và hỗ trợ gia đình. Dạy bé từ những việc nhỏ như tự rửa chén, tự ăn, tự mặc quần áo và tự đi tắm sẽ giúp bé rất nhiều để phát triển kỹ năng tự lập và tự tin.
Một số kinh nghiệm trong việc dạy bé tự lập
Khi dạy con tự lập bố mẹ thường mắc phải một số sai lầm. Làm cho quá trình này trở nên khó khăn hơn:
- Cho rằng con còn nhỏ: Một trong những sai lầm thường gặp nhất là cho rằng con còn quá nhỏ để tự làm việc. Tuy nhiên, tính tự lập cần được phát triển từ sớm và ở mọi độ tuổi. Bố mẹ đều có thể giúp con hình thành thói quen tự lập với những công việc phù hợp, việc này mang lại lợi ích lớn cho con.
- Quá nghiêm khắc với con: Để dạy con tự lập là không nên quá nghiêm khắc. Trong khi giao việc, bố mẹ cần có thái độ hướng dẫn nhẹ nhàng, kiên nhẫn với con. Trẻ em chỉ là đứa trẻ và cần thời gian để thích nghi với mọi công việc. Quá nghiêm khắc sẽ làm trẻ gặp áp lực và mất niềm tin vào bản thân.
- Giữ tin thần lạc quan: Cuối cùng, bố mẹ cần giữ vững tinh thần lạc quan. Đừng luôn lo sợ rằng con không thể làm được điều này, điều kia. Khi đã giao nhiệm vụ cho trẻ, hãy tin tưởng vào khả năng của con và để con tự quyết định và xử lý vấn đề theo cách của mình. Điều này giúp trẻ phát triển tính tự lập một cách hiệu quả và nhanh chóng nhất.
Với những cách dạy con tự lập trên sẽ hữu ích cho bố mẹ trong việc giúp bé phát triển toàn diện hơn. Bố mẹ cũng thể dạy thêm bé các kỹ năng sống để bé yêu phát triển toàn diện hơn. Và đừng quên theo dõi Kodoshi để đọc thêm những tin tức khác nhé!
